Treminarz, historia ME i gdzie można obejrzeć EURO

Historia ME w pigułce

Reprezentacja Niemiec najczęściej występowała w turnieju finałowym i z trzema triumfami w dorobku otwiera listę najbardziej utytułowanych zespołów w historii tej imprezy. Tyle samo razy trofeum wzniosła Hiszpania, która wygrała dwie poprzednie edycje.

Najwięcej przegranych finałów – 3 - zaliczyły reprezentacje Niemiec i ZSRR.

Trener triumfatorów EURO 2012 Vicente del Bosquwe został pierwszym trenerem w historii, który wywalczył trofeum za zwycięstwo w ME, MŚ oraz w Pucharze Europy. Te sukcesy osiągnął z reprezentacją Hiszpanii (2010 i 2012) oraz z Realem Madryt (2000 i 2002).

Najwięcej spotkań – po 16 – rozegrali Francuz Liliam Thuram oraz Holender Edwin va der Sar, a najwięcej goli –dziewięć – zdobył Michel Platini.

Siedmiu piłkarzy może pochwalić się hat trickiem w turniejach finałowych. Dwukrotnie ta sztuka udała się obecnie zawieszonemu prezydentowi UEFA Francuzowi Michelowi Platiniemu. Ostatnim zdobywcą trzech goli był Hiszpan David Billa. Oto gracze mający na koncie hat tricki:
1976 – Dieter Mueller (RFN – Jugosławia 4:2)
1980 – Klaus Allofs (RFN – Holandia 3:2)
1984 – Michel Platini (Francja – Belgia 5:0 i Francja – Jugosławia 3:2)
1988 – Marco van Basten (Holandia – Anglia 3:1)
2000 – Sergio Conceicao (Portugalia – Niemcy 3:0) i Patrick Kluivert (Holandia – Jugosławia 6:1)
2008 – David Villa (Hiszpania – Rosja 4:1)

Najwięcej bramek w meczu oglądali widzowie w… pierwszym spotkaniu w historii turniejów finałowych. W 1960 r. Jugosławia pokonała Francję 5:4.

Najwięcej bramek jednego zespołu to 14 trafień Francji w 5 meczach (1984).

Pierwsze pięć turniejów finałowych – od 1960 toku – rozgrywano z udziale czterech zespołów. Dwukrotnie zwyciężali w nich gospodarze – w 1964 roku Hiszpanie pokonali w finale ZSRR 2;1, a cztery lata później do wyłonienia zwycięzcy potrzebnie były dwa mecze finałowe. W pierwszy Włosi zremisowali z Jugosławią 1:1, w powtórce pokonali rywali 2:0. W 1960 r. we Francji gospodarze zajęli czwarte miejsce, przegrywając w półfinale z Jugosławią 4:5 i w meczu o trzecie miejsce z Czechosłowacją 0:1. W finale ZSRR ograł Jugosławię 2:1. Gospodarzem ME w 10972 r. była Belgia, która wywalczyła brązowy medal. W finale RFN pokonała ZSRR 3:0.

Przed finałem w 1964 r., w którym zmierzyła się Hiszpania z ZSRR (2:1), trener drużyny z Półwyspu Iberyjskiego Jose Villalonga kreślił strategię na boisku, na…piasku. Ułożył na nim kamienie, które symbolizowały jego podopiecznych, a za rywali posłużyły mu szyszki. – Kamienie są twardsze – stwierdził.

W 1976 roku turniej finałowy odbywał się – jedyny raz na wschodzie Europy – w Jugosławii. Gospodarze zakończyli rywalizację na 4 miejscu. Tytuł mistrzowski zdobyli Czechosłowacy. W regulaminowym czasie finału z RFN było 2:2, w karnych lepsi okazali się nasi południowi sąsiedzi 5:3. To wtedy został wykonany legendarny karny autorstwa Antona Panenki. W czterech kolejnych ME – od 1980 do 1992 – grało osiem zespołów. Tylko raz w tym czasie zwyciężali gospodarze. W 1984 roku Francuzi pokonali w finale Hiszpanów 2:0.

Od 1996 roku w turnieju finałowym uczestniczy 16 drużyn. W Anglii gospodarze byli najlepsi w grupie, później wygrali z Hiszpanią w rzutach karnych 4:2 ( wynik z boiska 0:0). W półfinale o losie reprezentantów Albionu ponownie decydowały „jedenastki”. Tym razem przegrali z Niemcami 5:6 ( w meczu 1:1). W finale Niemcy zwyciężyli Czechy 2:1 po złotym golu Oliviera Bierhoffa, dziś dyrektora niemieckiej reprezentacji.

Holandia i Belgia zorganizowały ME w2000 roku. „Pomarańczowi” wygrali grupę, a Belgowie zajęli trzecie miejsce i pożegnali się imprezą. Holandia w ćwierćfinale rozgromiła Jugosławię 5:0, a w półfinale gospodarzy wyeliminowali Włosi. W regulaminowym czasie padł bezbramkowy rezultat, a wrzutach karnych lepsza była Italia 3:1, która w finale przegrała z Francją 1;2 po dogrywce. Złotego gola strzelił David Trezeguet w 103 minucie. Z końcem czerwca 2004 zrezygnowano ze złotego gola.

Gdy w 2000 r. Anglia wygrała z Niemcami 1:0 w fazie grupowej, był to pierwszy triumf nad tym rywalem w meczu o stawkę od 34 lat. Poprzednio pokonała reprezentację RFN w finale mistrzostw świata w 1966 r. Co ciekawe, z tej grupy EURO 2000 nie wyszła żadna z tych ekip. Pogodziły ich reprezentacje Portugalii i Rumunii.

W 2004 roku Portugalia była gospodarzem ME. Dotarła do finału, ale nie powiększyła grona gospodarzy, którzy triumfowali w tej imprezie. W decydującym meczu, choć uchodzili za faworytów, przegrali z Grekami 0:1. Obie drużyny spotkały się także w spotkaniu inaugurującym czempionat i wtedy również Grecy byli lepsi (2:1).

W 2008 r. 16 najlepszych drużyn Starego Kontynentu zagrało na ośmiu stadionach w Austrii i Szwajcarii. Rozstrzygnięcia nie były pomyślne dla gospodarzy. Obie reprezentacje zakończyły zmagania na fazie grupowej. Działacze UEFA podkreślali później, że taki wynik był niekorzystny z punktu widzenia zainteresowania czempionatem.

Także Polska i Ukraina ( gospodarze 2012 r), nie rozpieściły swoich fanów. Oba zespoły odpadły po fazie grupowej. Ukraina musiała uznać wyższość Anglii i Francji, natomiast biało –czerwoni wyprzedzeni zostali przez Czechów, Greków i Rosjan.

Najczyściej w konkursie rzutów karnych uczestniczyły Anglia, Hiszpania, Holandia i Włochy – po cztery razy. Uwagę przykuwają statystyki Czechów. Reprezentanci tego kraju (wcześniej Czechosłowacji) przy trzech okazjach wykonali łącznie 20 „jedenastek” i nie zmarnowali ani jednej. Do być może najsłynniejszej serii doszło w finale ME w 1976 r., kiedy Czechosłowacja pokonała RFN 5:3. Decydującego o zwycięstwie gola zdobył Antonin Panenka. Dokonał tego w charakterystyczny sposób – „podcinką”, którą wielu piłkarzy kopie do dziś. Tak zdobytą bramkę z 11 metrów wciąż nazywa się „karnym a’la Panenka”.

Dziś trudno sobie wyobrazić, aby w najważniejszych turniejach zawodnicy nie mieli na koszulkach oprócz numeru także nazwiska. Pomysł nadrukowania nazwisk powstał stosunkowo niedawno. Pierwszy raz wdrożono go w finałowym turnieju ME w 1992 roku.

Rekord frekwencji ME padł w 1968 roku gdy Szkocja grała z Anglia. Na Hampdem Park w Glasgow przyszło 130711 kibiców. Te zespoły nie zmierzyły się później o stawkę ani razu aż do Euro 1996. Wynik ten nie zostanie długo pobity ze względu na obowiązujące do dziś przepisy, które nie dopuszczają sektorów stojących.

Terminarz ME
grupa A
10 czerwca
Francja - Rumunia (St. Denis, godz. 21.00)
11 czerwca
Albania - Szwajcaria (Lens, godz. 15.00)
15 czerwca
Rumunia - Szwajcaria (Paryż, godz. 18.00)
Francja - Albania (Marsylia, godz. 21.00)
19 czerwca
Szwajcaria - Francja (Lille, godz. 21.00)
Rumunia - Albania (Lyon, godz. 21.00)

grupa B
11 czerwca
Walia - Słowacja (Bordeaux, godz. 18.00)
Anglia - Rosja (Marsylia, godz. 21.00)
15 czerwca
Rosja - Słowacja (Lille, godz. 15.00)
16 czerwca
Anglia - Walia (Lens, godz. 15.00)
20 czerwca
Słowacja - Anglia (St. Etienne, godz. 21.00)
Rosja - Walia (Tuluza, godz. 21.00)

Grupa C
12 czerwca
Polska - Irlandia Płn. (Nicea, godz.18.00)
Niemcy - Ukraina (Lille, godz. 21.00)
16 czerwca
Ukraina - Irlandia Płn. (Lyon, godz. 18.00)
Niemcy - Polska (St. Denis, godz. 21.00)
21 czerwca
Ukraina - Polska (Marsylia, godz. 18.00)
Irlandia Płn. - Niemcy (Paryż, godz. 18.00)

grupa D

12 czerwca
Turcja - Chorwacja (Paryż, godz. 15.00)
13 czerwca
Hiszpania - Czechy (Tuluza, godz.15.00)
17 czerwca
Czechy - Chorwacja (St. Etienne, godz. 18.00)
Hiszpania - Turcja (Nicea, godz. 21.00)
21 czerwca
Chorwacja - Hiszpania (Bordeaux, godz. 21.00)
Czechy - Turcja (Lens, godz. 21.00)

grupa E
13 czerwca
Irlandia - Szwecja (St. Denis, godz. 18.00)
Belgia - Włochy (Lyon, godz. 21.00)
17 czerwca
Włochy - Szwecja (Tuluza, godz. 15.00)
18 czerwca
Belgia - Irlandia (Bordeaux, godz. 15.00)
22 czerwca
Włochy - Irlandia (Lille, godz. 21.00)
Szwecja - Belgia (Nicea, godz. 21.00)

grupa F
14 czerwca
Austria - Węgry (Bordeaux, godz. 18.00)
Portugalia - Islandia (St. Etienne, godz. 21.00)
18 czerwca
Islandia - Węgry (Marsylia, godz. 18.00)
Portugalia - Austria (Paryż, godz. 21.00)
22 czerwca
Węgry - Portugalia (Lyon, godz. 18.00)
Islandia - Austria (St. Denis, godz. 18.00)

1/8 finału
25 czerwca
1. mecz A2 - C2 (St. Etienne, godz. 15.00)
2. mecz D1 - B/E/F3 (Lens, godz. 21.00)
3. mecz B1 - A/C/D3 (Paryż, godz. 18.00)

26 czerwca
4. mecz F1 - E2 (Tuluza, godz. 21.00)
5. mecz C1 - A/B/F3 (Lille, godz. 18.00)
7. mecz A1 - C/D/E3 (Lyon, godz. 15.00)

27 czerwca
6. mecz E1 - D2 (St. Denis, godz. 18.00)
8. mecz B2 - F2 (Nicea, godz. 21.00)

1/4 finału

30 czerwca
1. ćwierćfinał A2 lub C2 - D1 lub B/E/F3 (Marsylia, godz. 21.00)

1 lipca
2. ćwierćfinał B1 lub A/C/D3 - F1 lub E2 (Lille, godz. 21.00)

2 lipca
3. ćwierćinał C1 lub A/B/F3 - E1 lub D2 (Bordeaux, godz. 21.00)

3 lipca
4. ćwierćfinał A1 lub C/D/E3 - B2 lub F2 (St. Denis, godz. 21.00)

1/2 finału

6 lipca
półfinał: zwycięzca 1. ćwierćfinału - zwycięzca 2. ćwierćfinału (Lyon, godz. 21.00)

7 lipca
półfinał: zwycięzca 3. ćwierćfinału - zwycięzca 4. ćwierćfinału (Marsylia, godz. 21.00)

Finał

10 lipca
finał: zwycięzcy półfinałów (St. Denis, godz. 21.00).

Gdzie oglądać Euro 2016?

Jeden mecz każdego dnia - w tym wszystkie reprezentacji Polski - na kanale otwartym zapowiada Polsat, łącznie będą to aż 24 spotkania. Prawa do pokazywania 11 meczów Euro 2016 ma także Telewizja Polska. TVP pokaże następujące spotkania: 10 czerwca mecz otwarcia Francja - Rumunia, wszystkie grupowe mecze Polaków (12 czerwca z Irlandią Północną, 16 czerwca z Niemcami i 21 czerwca z Ukrainą), dwa mecze 1/8 finału, dwa mecze 1/4 finału, oba półfinały i finał. Oznacza to, że oferta bezpłatnych meczów na TVP od bezpłatnych meczów na Polsacie może się różnić maksymalnie dwoma spotkaniami 1/8 finału. Wszystkie inne transmisje się pokrywają. za reszte trezba będzie zapłacić.

Na głównym kanale Polsatu zobaczymy bez opłat:  Francja - Rumunia (mecz otwarcia), Albania - Szwajcaria, Polska - Irlandia Płn., Hiszpania - Czechy, Austria - Węgry, Rosja - Słowacja, Niemcy - Polska, Włochy - Szwecja, Belgia - Irlandia, Rumunia - Albania, Rosja - Walia, Ukraina - Polska, Islandia- Austria, cztery wybrane mecze 1/8 finały oraz wszystkie ćwierćfinały, półfinały, a także finał.

W Polsat Sport 2 i Polsat Sport 3 ( za opłatą) pokazane zostaną: Anglia - Rosja, Walia - Słowacja, Niemcy - Ukraina, Turcja - Chorwacja, Irlandia Płn. - Szwecja, Belgia - Włochy, Portugalia - Islandia, Rumunia - Szwajcaria, Francja - Albania, Anglia - Walia, Ukraina - Irlandia Płn, Czechy - Chorwacja, Hiszpania - Turcja, Islandia - Węgry, Portugalia - Austria, Szwajcaria - Francja, Słowacja - Anglia, Czechy - Turcja, Irlandia Płn. - Niemcy, Chorwacja - Hiszpania, Włochy - Irlandia, Węgry - Portugalia, Szwecja - Belgia i cztery mecze 1/8 finałów.

TVP pokaże następujące spotkania: 10 czerwca mecz otwarcia Francja - Rumunia, wszystkie grupowe mecze Polaków (12 czerwca z Irlandią Północną, 16 czerwca z Niemcami i 21 czerwca z Ukrainą), dwa mecze 1/8 finału, dwa mecze 1/4 finału, oba półfinały i finał.

Stefan Leśniowski